ΜΑΘΗΜΑ: ΕΚΛΟΓΙΚΗ ΚΟΙΝΩΝΙΟΛΟΓΙΑ - Περιγραφή, Υλικό Φακέλου και Ενισχυτικό Υλικό

ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΕΚΛΟΓΙΚΗ ΚΟΙΝΩΝΙΟΛΟΓΙΑ, ακαδ. έτος 2017-18
ΕΞΕΤΑΣΤΕΑ ΥΛΗ
ΚΑΛΥΠΤΕΙ ΤΙΣ ΕΞΉΣ ΘΕΜΑΤΙΚΕΣ ΕΝΟΤΗΤΕΣ ΠΟΥ ΕΞΕΤΑΣΑΜΕ ΣΤΟ ΜΑΘΗΜΑ
· Διάλεξη: Εισαγωγή στην Εκλογική Κοινωνιολογία - τι θα εξετάσουμε και πώς θα δουλέψουμε στο μάθημα
· Εφαρμογή και δραστηριότητες: υλικό – μεθοδολογία – έρευνα.

· Διάλεξη: Χρήση βιβλιοθήκης, ηλεκτρονική αναζήτηση πηγών στη βιβλιοθήκη του Παντείου και στις ελληνικές βιβλιοθήκες
· Εφαρμογή και δραστηριότητες: παρουσίαση ιστοσελίδων με εκλογικό υλικό, ερωτηματολόγια και σημαντικές έρευνες.

· Διάλεξη: Ερευνητικός σχεδιασμός- από το ερευνητικό ερώτημα στο ερευνητικό συμπέρασμα – τα στάδια της ερευνητικής διαδικασίας.
· Εφαρμογή και δραστηριότητες: υποθέσεις εργασίας, δειγματοληψία, ερωτηματολόγιο και άλλες μέθοδοι συλλογής δεδομένων (συνεντεύξεις, focus groups, big data, social media).

· Διάλεξη: Εκλογές- επίπεδα εκλογικού ανταγωνισμού, τύποι εκλογικής αντιπαράθεσης, εκλογική συμμετοχή/αποχή.
· Εφαρμογή και δραστηριότητες: παρουσίαση χαρακτηριστικών εκλογικών αναμετρήσεων, πώς μετράμε την εκλογική συμμετοχή, εξέλιξη στο χρόνο, σύγκριση μεταξύ χωρών.

· Διάλεξη: Σχολές, υποδείγματα και θεωρητικές προσεγγίσεις για την ανάλυση της εκλογικής συμπεριφοράς: από τη Σχολή της Ανθρωπογεωγραφίας στις νεότερες προσεγγίσεις της εκλογικής επιλογής. Πώς συντελείται η μετάβαση.
· Εφαρμογή και δραστηριότητες: σχεδιασμός έρευνας από τους φοιτητές, επιλογή συγκεκριμένης μελέτης περίπτωσης.

· Διάλεξη: Κοινωνικο-δομικές προσεγγίσεις της εκλογικής συμπεριφοράς Ι – Η σχολή Columbia.
· Εφαρμογή και δραστηριότητες: Τhe People’s Choice & The Voter Decides, εξέταση του σχεδιασμού της έρευνας και του ερωτηματολογίου.

· Διάλεξη: Κοινωνικο-δομικές προσεγγίσεις της εκλογικής συμπεριφοράς ΙΙ – Η προσέγγιση των κοινωνικών διαιρετικών τομών (
· Εφαρμογή και δραστηριότητες: Σύγχρονες προσεγγίσεις, εκλογικός ανταγωνισμός, βασικοί άξονες ανταγωνισμού.

· Διάλεξη: Κοινωνικο-ψυχολογικές προσεγγίσεις της εκλογικής συμπεριφοράς – Κομματικές ταυτίσεις και η σχολή Michigan.
· Εφαρμογή και δραστηριότητες: The American Voter, πως μετράμε την κομματική ταύτιση, εξέλιξη των ποσοστών.

· Διάλεξη: Οικονομικά εξηγητικά μοντέλα της εκλογικής συμπεριφοράς – Θεωρίες ορθολογικής επιλογής και «οικονομική ψήφος».
· Εφαρμογή και δραστηριότητες: βασικές μεταβλητές που χρησιμοποιούνται στα μοντέλα οικονομικής ψήφου, πειράματα στην εκλογική έρευνα.

· Διάλεξη: Πολιτικό σύστημα και κομματικός ανταγωνισμός στη Γερμανία και την Αυστρία στο φόντο των πρόσφατων εκλογών.
· Εφαρμογή και δραστηριότητες: το παράδειγμα των Γερμανικών ομοσπονδιακών εκλογών και των Αυστριακών εκλογών για το Εθνικό Συμβούλιο: ανάλυση των εκλογικών αποτελεσμάτων – παρουσίαση εργασιών.

· Διάλεξη: ΜΜΕ και εκλογές. Πολιτικές δημοσκοπήσεις: μέσα πρόγνωσης και επηρεασμού ή ‘ενσταντανέ’ των διαθέσεων των εκλογέων;.

 
Κατάλογος συγγραμμάτων (ΔΩΡΕΑΝ ΔΙΑΝΟΜΗ ΕΝΟΣ ΕΚ ΤΩΝ ΔΥΟ)
Nonna Mayer κ.ά., Εκλογική Συμπεριφορά. Ιστορικές διαδρομές και μοντέλα ανάλυσης, Αθήνα: Σαββάλας, 2005. 
Rudolf Wildenmann, Η Εκλογική Έρευνα. Συμπεριφορά του εκλογικού σώματος και ανάλυση εκλογών, Αθήνα: Παπαζήση, 1998.

Φάκελος Μαθήματος Ακαδημαϊκού Έτους 2017-2018  
Κάντε  κλικ στο σύνδεσμο που θα εμφανιστεί στην οθόνη σας.  
Θα πρέπει να αποθηκεύσετε στον υπολογιστή σας ένα έγγραφο pdf που έχει τον τίτλο: ΦΑΚΕΛΟΣ ΣΗΜΕΙΩΣΕΩΝ - ΜΑΘΗΜΑ: ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΕΚΛΟΓΙΚΗ ΚΟΙΝΩΝΙΟΛΟΓΙΑ

Το υλικό του Φακέλου ανήκει στην εξεταστέα ύλη του μαθήματος
 "Εισαγωγή στην Εκλογική Κοινωνιολογία"

________________________________________________________________


EΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΕKΛOΓIKH ΚΟΙΝΩΝΙΟΛΟΓΙA (Κ.Μ. 110343)
Μάθημα Υποχρεωτικό Επιλογής
Διδάσκουσα: Βασιλική Γεωργιάδου
Χειμερινό εξάμηνο (ακαδημαϊκό έτος 2016-2017)

Περιγραφή
Το γνωστικό ενδιαφέρον του μαθήματος επικεντρώνεται στην ανάλυση της εκλογικής συμπεριφοράς. Ειδικότερα μας ενδιαφέρει να διερευνήσουμε
·       πώς διαμορφώνονται οι εκλογικές προτιμήσεις των ψηφοφόρων·
·       ποιοι παράγοντες επιδρούν στη μείωση της εκλογικής συμμετοχής και στην αύξηση της αποχής·
·       πότε και γιατί μεταβάλλονται οι κομματικές επιλογές των εκλογέων·
·       γιατί ολοένα και περισότεροι εκλογείς εμφανίζονται αναποφάσιστοι να διαμορφώσουν γνώμη σχετικά με το ποιο κόμμα θα ψηφίσουν·
·       την κοινωνική δημογραφία της ψήφου: πώς ψηφίζουν οι άνδρες και πώς οι γυναίκες, πώς οι εκλογείς διαφορετικών ηλικιών και εκπαιδευτικού επιπέδου, αναλόγως της θέσης τους στο σύστημα της απασχόλησης. του θρησκεύματός τους, κ.λπ.·
·       τα υλικά, συναισθηματικά, πολιτισμικά, κ.ά. κίνητρα της εκλογικής επιλογής.
Προκειμένου να αναζητήσουμε απαντήσεις στα ερωτήματα αυτά, θα εξετάσουμε την ανάπτυξη της εκλογικής έρευνας υπό το πρίσμα των θεωρητικών υποδειγμάτων της εκλογικής συμπεριφοράς. Oι σχολές της εκλογικής συμπεριφοράς θέτουν στο επίκεντρο της ανάλυσης ζητήματα που αναφέρονται στους παράγοντες της αποκρυστάλλωσης της εκλογικής προτίμησης, στις προϋποθέσεις της κομματικής ταύτισης, αλλά και στις αιτίες της εκλογικής μεταστροφής. Aναζητώντας απαντήσεις στο ερώτημα «Ποιος ψηφίζει τι, ποιον και γιατί», έμφαση θα δοθεί στην παρουσίαση:
·       του μικρο-κοινωνιολογικού μοντέλου (σχολή Columbia),
·       του μακρο-κοινωνιολογικού υποδείγματος (θεωρία των διαιρετικών τομών),
·       του κοινωνικο-ψυχολογικού εξηγητικού μοντέλου (σχολή Michigan) της εκλογικής συμπεριφοράς,
·       στη θεωρία της ορθολογικής επιλογής (rational choice theory).
Επίσης, το γνωστικό ενδιαφέρον μας θα στραφεί σε νεότερες προσεγγίσεις της εκλογικής έρευνας, όπως στη λεγόμενη “θεματική ψήφο”  (issue voting) και την “οικονομική ψήφο” (economic voting), προκειμένου να μελετηθεί το περιεχόμενο και η κατεύθυνση των παρατηρούμενων μεταβολών στην εκλογική συμπεριφορά.

Ομάδες εργασίας
Στο πλαίσιο του μαθήματος θα συγκροτηθούν δύο ομάδες εργασίας: η μία ομάδα θα παρακολουθεί και θα παρουσιάζει εκλογικά γεγονότα που πρόκειται να γίνουν τους επόμενους μήνες (προεδρικές εκλογές στη Βουλγαρία στις 6 Νοεμβρίου, στις ΗΠΑ στις 8 Νοεμβρίου, στην Αυστρία στις 4 Δεκεμβρίου, δημοψήφισμα για συνταγματική αναθεώρηση στην Ιταλία στις 4 Δεκεμβρίου, κ.λπ.)· η άλλη ομάδα θα επικεντρωθεί σε εκλογές με ιδιαίτερο ενδιαφέρον που έχουν ήδη διεξαχθεί (πρόσφατο δημοψήφισμα στην Ουγγαρία, 1ος και 2ος γύρος προεδρικών εκλογών στην Αυστρία, δημοψήφισμα για το Brexit στο ΗΒ, κ.λπ.). Στόχος και των δύο ομάδων είναι η άσκηση των φοιτητών/τριών σε θέματα εκλογικής ανάλυσης, η συνεργασία μεταξύ τους και η προφορική παρουσίαση εργασιών με τη βοήθεια διαφανειών PowerPoint.
Οι παρουσιάσεις θα διεξαχθούν στο διάστημα από 26 Οκτωβρίου μέχρι 7 Δεκεμβρίου. Μέχρι την Παρασκευή 21 Οκτωβρίου θα πρέπει να έχετε δηλώσει είτε σε απευθείας επικοινωνία μαζί μου (Γραφείο Δ2, Τετάρτη 13.00-14.00) είτε ηλεκτρονικά στη διεύθυνση v_georgiadou@hotmail.com τη συμμετοχή σας σε μια συγκεκριμένη ομάδα εργασίας, καθώς και το θέμα της παρουσίασης. Θα σας ανοκοινωθεί εν συνεχεία ο κατάλογος και οι ημερομηνίες των παρουσιάσεων.

Εξέταση του μαθήματος: δύο τρόποι εξέτασης
Πρώτος τρόπος: Γραπτή τελική εξέταση που περιλαμβάνει θέματα θεωρίας και θέματα ανάλυσης εκλογικού υλικού ή/και ερευνών πολιτικής συμπεριφοράς.
Δεύτερος τρόπος: Φοιτητές/τριες που μετέχουν σε ομάδα εργασίας και έχουν παρουσιάσει στο μάθημα την εργασία τους έχουν τη δυνατότητα να μετάσχουν σε μια γραπτή πρόοδο, η οποία θα λάβει χώρα πριν τις διακοπές των Χριστουγέννων και μετά την ολοκλήρωση των προφορικών παρουσιάσεων των εργασιών. Ο τελικός βαθμός που θα προκύψει και θα αντιστοιχεί στο βαθμό του μαθήματος είναι ο μέσος όρος των βαθμολογιών α) της παρουσίασης της εργασίας και β) της προόδου, υπό την προϋπόθεση ότι ο βαθμός της προόδου είναι ίσος ή και μεγαλύτερος του 5.
 
Κατάλογος συγγραμμάτων
•Nonna Mayer κ.ά., Εκλογική Συμπεριφορά. Ιστορικές διαδρομές και μοντέλα ανάλυσης, Αθήνα: Σαββάλας, 2005.
•Rudolf Wildenmann, Η Εκλογική Έρευνα. Συμπεριφορά του εκλογικού σώματος και ανάλυση εκλογών, Μετάφραση-Πρόλογος-Σχολιασμός Βασιλική Γεωργιάδου, Αθήνα: Παπαζήση, 1998.

Συμπληρωματική Bιβλιογραφία
•Επιστήμη και Κοινωνία, τεύχος 27 (Καλοκαίρι 2011), Εκλογές πρώτης, δεύτερης και τρίτης τάξης. Κόμματα, ηγεσία, αποχή (εκδ. Αντ. Ν. Σάκκουλα).
•Martin Harrop, William L. Miller, Elections and Voters, London: MacMillan 1987.
•Αναστασία Καφέ, Η πολιτική συμπεριφορά των ανέργων. Η εμπειρική μελέτη των εκλογικών αναμετρήσεων από το 2000 μέχρι σήμερα, Αθήνα: Πάντειο Πανεπιστήμιο 2016, Διδακτορική Διατριβή.
•Γιάννης Μαυρής & Γιώργος Συμεωνίδης, Δημοσκοπήσεις και πρόβλεψη των εκλογών στην Ελλάδα 2004-2015, Αθήνα: Public Issue2016.
•Hλίας Nικολακόπουλος, H Kαχεκτική Δημοκρατία. Kόμματα και εκλογές 1946-1967, Aθήνα: Πατάκη 2001.

Θεματικές ενότητες
• Εισαγωγή στη θεματική: τι θα εξετάσουμε και πώς θα δουλέψουμε στο μάθημα – Χρήση βιβλιοθήκης, δεδομένων, ερευνητικός σχεδιασμός (05.10. & 12.10.)
• Εκλογές: επίπεδα εκλογικού ανταγωνισμού και τύποι εκλογικής αντιπαράθεσης (19.10.)
•Εκλογική συμμετοχή και αποχή (26.10)
• Σχολές, υποδείγματα και θεωρητικές προσεγγίσεις για την ανάλυση της εκλογικής συμπεριφοράς: από τη Σχολή της Ανθρωπογεωγραφίας στις κλασικές προσεγγίσεις της εκλογικής επιλογής. Πώς συντελείται η μετάβαση (02.11.)
• Κοινωνικο-δομικές προσεγγίσεις της εκλογικής συμπεριφοράς Ι – Η σχολή Columbia (09.11.)
• Προεκδικές εκλογές στις ΗΠΑ: μια πρώτη ανάγνωση του εκλογικού αποτελέσματος (16.11.)
Κοινωνικο-δομικές προσεγγίσεις της εκλογικής συμπεριφοράς ΙΙ – Η προσέγγιση των κοινωνικών διαιρετικών τομών (23.11.)
• Κοινωνικο-ψυχολογικές προσεγγίσεις της εκλογικής συμπεριφοράς – Κομματικές ταυτίσεις και η σχολή Michigan (30.11.)
• Οικονομικά εξηγητικά μοντέλα της εκλογικής συμπεριφοράς Ι – Θεωρίες ορθολογικής επιλογής (07.12.)
• Νεότερες συνθετικές προσεγγίσεις στην ανάλυση της εκλογικής συμπεριφοράς: ποια τα κριτήρια της εκλογικής επιλογής στις κοινωνίες της ύστερης νεωτερικότητας; Σημασία προσώπων και θεμάτων πολιτών στην εκλογική διαδικασία (14.12.)
•ΜΜΕ και εκλογές. Πολιτικές δημοσκοπήσεις: μέσα πρόγνωσης και επηρεασμού  ή ‘ενσταντανέ’ των διαθέσεων των εκλογέων; (21.12.)
• Σύνοψη του μαθήματος (11.01.)



Ενισχυτικό υλικό μαθήματος που μπορείτε να χρησιμοποιήσετε για τη μελέτη του μαθήματος και την καλύτερη προετοιμασία σας (κάντε κλικ για να κατεβάσετε τα αρχεία στον υπολογιστή σας):